Als je op zoek bent naar een leuk en leerzaam speelgoed voor je kinderen, dan zijn deze houten figuren, origineel patroonblokken genoemd, misschien wel iets voor jou. Patroonblokken zijn kleurrijke geometrische vormen die je op allerlei manieren kunt combineren om mooie figuren te maken. Maar wist je dat patroonblokken ook heel goed zijn voor de ontwikkeling van je kinderen? In deze blogpost vertel ik je meer over wat patroonblokken zijn, waarom ze zo leerzaam zijn en hoe je ze kunt gebruiken.
Wat zijn patroonblokken?
Patroonblokken werden in de jaren '60 in Amerika bedacht door het Education Development Center. Ze werden uitgebracht onder de naam ‘Pattern Blocks’. Een set patroonblokken bestaat meestal uit zes verschillende vormen in zes verschillende kleuren. Dit zijn:
- Een gele zeshoek
- Een rode trapezium
- Een groene gelijkzijdige driehoek
- Een blauwe ruit
- Een oranje vierkant
- Een dunne beige ruit
Alle figuren hebben zijden van dezelfde lengte, behalve de lange zijde van het trapezium die twee keer zo groot is. Hierdoor kun je ze op vele manieren met elkaar combineren zonder dat er gaten tussen blijven zitten. Je kunt er bijvoorbeeld een bloem, een huis, een ster of een dier mee maken. Of je kunt je eigen fantasie gebruiken en iets nieuws bedenken.
Waarom zijn patroonblokken leerzaam?
Patroonblokken zijn veel meer dan alleen een set gekleurde blokken. Ze zijn veelzijdig en erg leerzaam. Tijdens het werken met patroonblokken oefenen kinderen allerlei vaardigheden, zoals:
Cognitieve vaardigheden
Patroonblokken zijn goed voor de cognitieve ontwikkeling. Ze zijn bijvoorbeeld uitermate geschikt om met allerlei rekenvaardigheden te oefenen, zoals: symmetrie, patronen, sorteren, tellen, omtrek en oppervlakte. Wanneer kinderen een figuur namaken oefenen ze hun visueel geheugen en ruimtelijke inzicht op het platte vlak. Patroonblokken moedigen verder onderzoek naar relaties tussen de vormen aan. Met uitzondering van het trapezium zijn de lengtes van alle zijden van elke vorm hetzelfde, waardoor deze heel gemakkelijk in elkaar te passen zijn. Het werken met patroonblokken oefent spelenderwijs ook het verkennen van breuken. Het gele blok kan bijvoorbeeld worden afgedekt door 2 rode blokken (deze vertegenwoordigt dan de breuk 21), 3 blauwe blokken (deze vertegenwoordigt dan de breuk 31) of 6 groene blokken (deze vertegenwoordigt dan de breuk 61).
Creatieve vaardigheden
Patroonblokken stimuleren de creativiteit van kinderen. Kinderen kunnen er zonder opdracht naar hartenlust mee experimenteren en zelf oneindig veel figuren mee bedenken, voordat ze doelgerichter te werk gaan. Ze kunnen bijvoorbeeld hun eigen kunstwerk maken, een verhaal verzinnen bij hun figuur of een puzzel voor een ander kind maken.
Motorische vaardigheden
Vooral bij kleine kinderen is het werken met patroonblokken heel goed voor de motorische ontwikkeling. Ze oefenen tijdens het werken met dit materiaal een betere hand-oog coördinatie: door te kijken naar het figuur en de goede vorm daarin te plaatsen. Het werken met patroonblokken is ook goed voor de ontwikkeling van de fijne motoriek, doordat kinderen de stukjes precies op de goede plek moeten leggen. Die kleine precieze bewegingen helpen later ook bij het aanleren van nieuwe dingen. Bijvoorbeeld ook om makkelijker te leren schrijven.
Emotionele vaardigheden
Kinderen gebruiken bij het werken met patroonblokken ook emotionele vaardigheden. Ze leren bijvoorbeeld om een doel te stellen voor zichzelf en om geduldig en volhoudend te zijn en gefocust te blijven. Ze leren ook om trots te zijn op hun werk en om feedback te geven en te ontvangen.
Hoe kun je patroonblokken gebruiken?
Het spelen met patroonblokken kent een opbouw in moeilijkheidsgraad. Je kunt de volgende stappen volgen om je kinderen uit te dagen en te begeleiden:
- Experimenteren: Laat de kinderen eerst lekker experimenteren, voordat je ze opdrachten geeft of figuren gaat laten namaken. Op die manier kunnen kinderen de eigenschappen van het materiaal verkennen en doe je een beroep op hun fantasie. Ze zullen al snel met hun eigen figuren komen.
- Ontwerpen maken op een sjabloon (vorm en omtrek koppelen): Een volgend stapje kun je kinderen binnen een omtrek, waarop de contouren van de losse stukjes op ware grootte met de kleuren te zien zijn, een figuur laten namaken door de stukjes erop te leggen, alsof het een legpuzzel is. Op die manier leren kinderen geometrische vormen te onderscheiden en koppel je spelenderwijs vorm aan omtrek. Je kunt de patroonblokjes ook zelf omtrekken met een stift. Vervolgens kun je dit weer iets moeilijker maken door de kinderen eerst een voorbeeld te geven met de kleuren van de blokjes en daarna een voorbeeld te geven waarop de kleur van de blokjes is weggelaten. Dit kun je vervolgens nog moeilijker maken door de kinderen alleen de omtrek te geven en ze zelf te laten bedenken welke stukjes ze nodig hebben en hoe ze die moeten leggen.
- Ontwerpen maken zonder sjabloon (vorm en omtrek loskoppelen): Een nog moeilijker stap is om de kinderen zelf een figuur te laten bedenken en te maken zonder een sjabloon te gebruiken. Ze kunnen bijvoorbeeld een dier, een voertuig, een gebouw of een landschap maken. Ze kunnen ook een bestaande afbeelding proberen na te maken met de patroonblokken. Hierbij moeten ze goed nadenken over de vormen, de kleuren, de verhoudingen en de symmetrie. Ze kunnen ook hun eigen ontwerp op papier tekenen en daarna met de patroonblokken maken.
Conclusie
Patroonblokken zijn een geweldig speelgoed voor kinderen van alle leeftijden. Ze zijn niet alleen leuk, maar ook heel leerzaam. Ze stimuleren de cognitieve, creatieve, motorische en emotionele vaardigheden van je kinderen. Ze zijn ook makkelijk te gebruiken en te variëren. Je kunt je kinderen laten experimenteren, namaken, ontwerpen en presenteren met de patroonblokken. Je kunt ze ook samen met je kinderen gebruiken om samen te spelen, te leren en te genieten. Patroonblokken zijn dus een echte aanrader voor elke ouder die zijn of haar kinderen slimmer en creatiever wil maken.
